Szukaj

I.2.1. Po co w ogóle rozważać, jakie będzie anarchistyczne społeczeństwo?

Po części, by wskazać, dlaczego ludzie powinni zostać anarchistami. Większość ludzi nie lubi kupować kota w worku, dlatego wskazanie, co anarchiści uważają za pożądane społeczeństwo, może pomóc tym ludziom, którzy są zainteresowani anarchizmem, inspirując ich do zaangażowania się w jego praktyczną realizację. Po części, to próba uczenia się z błędów przeszłości. Wiele było anarchistycznych eksperymentów społecznych na różną skalę i pożytecznie jest zrozumieć, co się stało, co działało, a co nie. W ten sposób miejmy nadzieję, nie popełnimy tych samych błędów dwa razy.

Jednak najważniejszym powodem do rozmowy o tym, jakie będzie anarchistyczne społeczeństwo, jest zapewnienie, że stworzenie takiego społeczeństwa jest zadaniem dla jak największej ilości ludzi. Jak wskazał Errico Malatesta w środku włoskich rewolucyjnych „Dwóch czerwonych lat” (patrz: sekcja A.5.5) „albo wszyscy myślimy o przeorganizowaniu społeczeństwa i od razu, w tym samym momencie, wyparciu starych struktur i będziemy mieć bardziej ludzkie, sprawiedliwe społeczeństwo, otwarte na późniejsze ulepszenia, albo zostawiamy te sprawy »przywódcom« i będziemy mieć nowy rząd” [The Anarchist Revolution, str. 69]

Stąd znaczenie dyskusji, jaka będzie przyszłość, tu i teraz. Im więcej ludzi, którzy mają wizję, jakie będzie wolne społeczeństwo, tym łatwiej będzie stworzyć takie społeczeństwo i upewnić się, że żadne ważne kwestie nie są pozostawione innym do decydowania za nas. Przykład hiszpańskiej rewolucji się przypomina. Wiele lat przed 1936, C.N.T. i F.A.I. wydawały publikacje rozważające, jak będzie wyglądać anarchistyczne społeczeństwo (na przykład After the Revolution Diego Abla de Santillan i Libertarian Communism Isaaca Puente), końcowy produkt libertariańskiej organizacji i edukacji w Hiszpanii przez prawie siedemdziesiąt lat przed rewolucją. Gdy ono w końcu powstało, miliony ludzi, którzy mieli w tym udział, dzieliły podobną wizję i zaczęły tworzyć społeczeństwo, bazując na niej, ucząc się bezpośrednio, gdzie ich książki się myliły i jakich sfer życia nie opisały adekwatnie.

Zatem dyskusja o wyglądzie anarchistycznego społeczeństwa nie jest ani opracowywaniem planów, ani próbą wymuszenia na przyszłości kształtów wykreowanych w przeszłych rewolucjach. Jest to czysta i prosta próba zaczęcia dyskusji o tym, jakie będzie wolne społeczeństwo i uczenia się z poprzednich eksperymentów. Jednak, jako że anarchiści widzą ważność budowania nowego świata w skorupie starego, nasze pomysły na to, jakie będzie wolne społeczeństwo, inspirują to, jak dziś organizujemy się i walczymy. I vice versa: to, jak dziś organizujemy się i walczymy, będzie mieć wpływ na przyszłość.

Jak zauważył Malatesta, takie dyskusje są potrzebne i niezbędne, ponieważ „absurdem jest wierzyć, że z chwilą zniszczenia rządu i wywłaszczenia kapitalizmu »sprawy się ułożą« bez interwencji tych, którzy już mają ideę, co trzeba zrobić i którzy natychmiast to podjęli”, dla „życia społecznego, jako życia jednostek, które nie pozwala na przerwę” Podkreślił, że „zaniedbać wszystkie problemy rekonstrukcji lub prearanżować kompletne i zunifikowane plany to dwa błędy, nadużycia, które, różnymi drogami, doprowadzą do naszej klęski jako anarchistów i zwycięstwa nowego lub starego autorytarnego reżimu. Prawda leży pośrodku” [Op. Cit., str. 121]

Ponadto, znaczenie dyskusji o przyszłości to pomóc wskazać, czy nasze działania tworzą rzeczywiście lepszy świat. Wszakże gdyby Karol Marks był bardziej skłonny przedyskutować swoją wizję socjalistycznego społeczeństwa, to stalinistom byłoby trudniej powiedzieć, że ich piekielny system był rzeczywiście socjalizmem. Dzięki temu, że anarchiści jak Proudhon i Bakunin dali nam zarys swojej wizji wolnego społeczeństwa, niemożliwe będzie przekręcenie anarchizmu tak, jak marksizmu. Większość anarchistów zgodziłoby się z Chomsky’ego oceną tej kwestii:

Lewica powinna jasno rozróżnić między swoimi dalekosiężnymi, rewolucyjnymi celami i pewnymi bardziej pilnymi efektami, które może mieć nadzieję osiągnąć […]

Jednak w dłużej perspektywie, ruch lewicowy nie ma szans na sukces i na niego nie zasługuje, jeśli nie rozwinie zrozumienia współczesnego społeczeństwa i wizji przyszłego porządku społecznego, która przemówi do przeważającej większości populacji. Jego cele i formy organizacji muszą przyjmować kształt przez ich aktywny udział w politycznej walce (w jej najszerszym znaczeniu) i społecznej rekonstrukcji. Oryginalna radykalna kultura może być stworzona tylko przez duchową transformację ogromnych mas ludzkich, zasadniczą cechą jakiejkolwiek rewolucji jest rozszerzyć możliwości ludzkiej kreatywności i wolności […] Kulturalny i intelektualny poziom każdego poważnego, radykalnego ruchu będzie musiał być znacznie wyższy niż w przeszłości […] Nie będzie on w stanie usatysfakcjonować samego siebie litanią form opresji i niesprawiedliwości. Będzie potrzebował dostarczyć nieodparte odpowiedzi na pytanie, jak ci źli mogą być pokonani przez rewolucję lub reformę na ogromną skalę. By osiągnąć ten cel, lewica będzie potrzebowała osiągnąć i utrzymać pozycję uczciwości i zaangażowania w libertariańskie wartości” [Radical Priorities, str. 189–90]

Mamy nadzieję, że ta sekcja FAQ, choć w niewielkim stopniu, zachęci jak najwięcej ludzi do dyskusji, jakie będzie libertariańskie społeczeństwo i dzięki tej dyskusji je przybliży.

2 comments on I.2.1. Po co w ogóle rozważać, jakie będzie anarchistyczne społeczeństwo?

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *